Historia Polski

Dziesięć wieków patrzy na nas!                                    

Paweł Wroński

Rok 966

Książę Mieszko się chrzci. W ten sposób kroniki zapisały zdarzenie, które było faktycznym początkiem państwa polskiego. Przyjmując chrzest, Mieszko i jego lud przyjmowali również cywilizację zachodnią.

Rok 1000

Zjazd gnieźnieński - cesarz Otto III pielgrzymuje do grobu św. Wojciecha. Przekazał Bolesławowi Chrobremu włócznię św. Maurycego i nałożył mu na głowę swój diadem. Było to uznanie polskiej państwowości, a zarazem zaproszenie do włączenia się w federację chrześcijańskich państw Europy.

Rok 1025

Koronacja pierwszego króla polskiego - Bolesława Chrobrego

Rok 1138

Umierający książę Bolesław Krzywousty, chcąc zapobiec waśniom synów, dzieli kraj na dzielnice. Rozbicie państwa potrwa niemal 200 lat. Słabe księstewka staną się łupem sąsiadów. W efekcie od Polski odpadnie Śląsk, część Pomorza i Wielkopolski.

Rok 1320.

Koronowany w tym roku Władysław Łokietek, skromny książę łęczycki i kujawski, jednoczy ziemie Polski. Polska za czasów jego syna Kazimierza Wielkiego staje się jednym z silniejszych państw w regionie.

Rok 1410

Bitwa pod Grunwaldem - najświetniejsze zwycięstwo polskiego, litewskiego i ruskiego rycerstwa nad wojskami zakonu krzyżackiego, który od stulecia zagrażał Polsce i Litwie. W bitwie ginie Wielki Mistrz Ulrich von Jungingen.

Po roku 1493

Powstaje sejm - symbol szlacheckiej demokracji. Dzięki przywilejom królewskim szlachta na sejmie decyduje w większości spraw państwowych, cieszy się wolnością osobistą i po śmierci ostatniego z Jagiellonów wybiera króla, który przysięga nie naruszać praw kardynalnych Rzeczypospolitej.

Rok 1569

W Lublinie wolni z wolnymi, równi z równymi, Litwini i Polacy zawiązują unię, która przetrwała 225 lat. Będzie to najdłużej trwająca unia w Europie.

Rok 1573

W Warszawie przedstawiciele różnych wyznań (z wyjątkiem arian) uzgadniają, że na terenie Rzeczypospolitej nie wolno nikogo prześladować z powodu wyznania. Przez wiek XVI i XVII Polska jest miejscem współżycia i azylu dla wyznawców różnych religii: kalwinów, luteranów, kalwinów i prawosławnych.

Rok 1648

Powstanie kozackie. Siedem lat później napadają na Polskę Szwedzi, a następnie Moskwa, Siedmiogród; do tego dochodzą walki z Tatarami i wojna z Turcją w 1672 r. Polska wyjdzie z tych wojen zniszczona i wyczerpana.

Rok 1683

Bitwa pod Wiedniem. Sprzymierzone wojska europejskie pod wodzą Jana III Sobieskiego powstrzymują atak Turków. Jest to łabędzi śpiew Rzeczypospolitej, przez następne pół wieku gospodarka kraju upada, w Polsce stacjonują obce wojska, demokracja szlachecka się wyradza, sejmy są zrywane przez liberum veto.

Rok 1772

Pierwszy rozbiór Polski

Rok 1773

Po pierwszym rozbiorze Polski powstaje Komisja Edukacji Narodowej - pierwsze w Europie ministerstwo oświaty. KEN reformuje szkolnictwo, jej działalność pozwala przełamać marazm i rozbudzić życie intelektualne w kraju.

Rok 1791

Konstytucja 3 maja - próba reformy kraju i powstrzymania upadku. Jej autorzy i król Stanisław August Poniatowski chcą wprowadzić monarchię dziedziczną, znieść liberum veto, nadać prawa mieszczaństwu. Uchwalenie konstytucji spowoduje interwencję Rosji.

Rok 1793

Drugi rozbiór Polski

Rok 1794

Klęska powstania kościuszkowskiego, ostatniej desperackiej próby ratowania państwowości, pociąga za sobą pół roku później trzeci rozbiór Polski. Według legendy Tadeusz Kościuszko, padając ranny z konia w bitwie pod Maciejowicami, mówi: "Finis Poloniae". Polska znika z mapy Europy na 123 lat.

Rok 1793

Trzeci rozbiór Polski

Rok 1812

Klęska Napoleona kończy nadzieje na wskrzeszenie Polski. Epopeję napoleońską rozpoczęły Legiony Polskie, które od 1797 r. walczyły u boku Francji. W 1807 r. Napoleon po zwycięstwie nad Prusami stworzył namiastkę Polski - Księstwo Warszawskie.

Rok 1830

Powstanie listopadowe - jedyne, które miało niewielką szansę powodzenia.

Rok 1863

Rozpoczęte 22 stycznia powstanie styczniowe trwa prawie dwa lata. Największa klęska Polski w XIX wieku. Dziesiątki tysięcy powstańców giną lub zostają zesłani na Sybir. Władze carskie zaostrzają represje. Stan wojenny w Królestwie Kongresowym trwał do I wojny światowej.

Rok 1914

6 sierpnia z krakowskich Oleandrów wymaszerowuje w kierunku Kielc 1. Kompania Kadrowa dowodzona przez por. Tadeusza Kasprzyckiego. Jest to pierwsza formacja wojska polskiego na naszych ziemiach od powstania styczniowego. Dla działaczy niepodległościowych jest jasne, że jakkolwiek zakończy się wielka wojna, zwycięzca będzie musiał poczynić koncesje na rzecz Polaków.

Rok 1918

Listopad. Cud, o który modliły się pokolenia Polaków. Wszyscy trzej zaborcy: Rosja, Austria i Niemcy - pokonani. Żołnierzy austriackich i niemieckich rozbrajają na ulicach miast uczniowie, studenci, robotnicy. Józef Piłsudski wraca z niemieckiego więzienia w Magdeburgu i zostaje naczelnikiem państwa. Powstaje niepodległa Polska.

Rok 1920

15 sierpnia w wielkiej bitwie na przedpolach Warszawy - w drugim roku wojny z bolszewikami - zwycięża armia polska. Obroniliśmy niepodległość i zagrodziliśmy drogę pochodowi rewolucji bolszewickiej do wnętrza Europy.

Rok 1926

12 maja Józef Piłsudski, zniechęcony do dotychczasowej formy demokracji, przeprowadza zamach stanu. Obala premiera Wincentego Witosa i prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Polska dryfuje w kierunku rządów autorytarnych.

Rok 1939

23 września Niemcy i Związek Sowiecki podpisują układ o rozbiorze Polski. 1 września armia niemiecka atakuje. Polska staje się pierwszą ofiarą II wojny światowej. W ciągu miesiąca armia polska zostaje rozbita. 17 września, po wkroczeniu Armii Czerwonej, rząd i premier przekraczają granice rumuńską. We Francji powstanie nowa armia polska.

Rok 1940

5 marca Józef Stalin podpisuje decyzję Biura Politycznego KC WKP(b) o likwidacji 14,7 tys. polskich jeńców wojennych oraz 11 tys. więźniów politycznych. Prawdę o Katyniu ujawniają Niemcy w 1943 r. Demokratyczna Rosja przyzna się do tej zbrodni prawie pół wieku później.

Rok 1941

14 czerwca powstaje na okupowanych ziemiach Polski obóz koncentracyjny w Oświęcimiu. Początkowo przeznaczony dla polskich więźniów politycznych, z czasem staje się symbolem Holocaustu - zagłady Żydów. W Oświęcimiu, innych obozach i gettach ginie kilka milionów Żydów, wśród ofiar jest około 3 milionów Żydów - obywateli Polski. Łącznie w czasie wojny ginie 6 mln obywateli Polski, zniszczona zostaje jedna trzecia majątku narodowego.

Rok 1944

1 sierpnia wybucha Powstanie Warszawskie - największa bitwa okupowanej Europy. Po 63 dniach Warszawa kapituluje, miasto zostaje zrównane z ziemią.

Rok 1945

W Jałcie 4-11 lutego toczy się konferencja trzech mocarstw: ZSRR, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Zgodnie z ich decyzjami Polska dostaje się pod sowiecką strefę wpływów. Stalin deklaruje, że stworzy demokratyczny rząd, ale przyrzeczeń nie dotrzyma.

Rok 1946

30 czerwca - najsłynniejsze referendum w dziejach Polski. Polacy formalnie mają się opowiedzieć za kształtem ustrojowym państwa. Referendum zostaje sfałszowane, wygrywają je kierowane przez Polską Partię Robotniczą ugrupowania "bloku demokratycznego". Rozpoczynają się ostre represje.

Rok 1956

28 czerwca, trzy lata po śmierci Stalina, burzą się mieszkańcy Poznania. 22 października do władzy dochodzi Władysław Gomułka, wcześniej oskarżany o odchylenie nacjonalistyczne. Odwilż. Kończy się stalinizm w Polsce, uwolnieni zostają więźniowie polityczni.

Rok 1970

14 grudnia w Gdańsku po podwyżkach cen zaczynają się zamieszki. Bunt ogarnia Gdynię, Elbląg, Szczecin. W starciach z policją ginie (oficjalnie) 44 robotników. Gomułka, który już dawno odszedł od obietnic z października 1956, a w 1968 r. inicjował czystki antysemickie, odchodzi. Nowy I sekretarz KC PZPR Edward Gierek pyta robotników Wybrzeża: "Pomożecie?".

Rok 1980

31 sierpnia, po strajku w stoczniach Wybrzeża, Lech Wałęsa i Mieczysław Jagielski podpisują w Gdańsku porozumienie. Zostaje złamany monopol komunistycznej władzy - powstaje Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność".

Rok 1981

13 grudnia gen. Wojciech Jaruzelski wprowadza stan wojenny. Internowani zostają działacze "Solidarności" i opozycji demokratycznej, intelektualiści, a nawet członkowie tzw. struktur poziomych w PZPR. Stan wojenny ma "bronić porządku i socjalizmu".

Rok 1989

4 czerwca przy Okrągłym Stole władza i opozycja uzgadniają przeprowadzenie w jednej trzeciej wolnych wyborów do Sejmu i w całości wolnych wyborów do Senatu. Wybory wygrywa opozycja. Powstanie pierwszy niekomunistyczny rząd w Europie Środkowo-Wschodniej, na jego czele stanie Tadeusz Mazowiecki.

Rok 1999

12 marca w Independence w USA szef polskiej dyplomacji Bronisław Geremek podpisuje traktat waszyngtoński. Polska staje się członkiem NATO. Po raz pierwszy w dziejach bezpieczeństwo naszego kraju jest gwarantowane przez największe potęgi Europy Zachodniej oraz USA i Kanadę.


 

Wrócić do spisu materiałów pomocniczych dla drużynowych harcerek

Wrócić na główną stronę o harcerek